කාවන්තිස්ස ප්‍රමුඛ අලි නඩේට පාර මාරු වෙන්න කියාදුන්නෙත් නර්ස් නෝනා ද?
“දකුණ බලා වම බලන්න
වම බලා දකුණ බලන්න
වාහනය නතර වූ පසු
කඩිනමින් පාර පනින්න”
කොළඹ ජාතික රෝහලේ පුහුණු කිරීමේ ප්‍රධාන හෙද නිලධාරිනී පුෂ්පා රම්‍යානි ද සොයිසා අපූරු වීඩියෝවකින් පාර පනින විදිය ඉගැන්වූයේ එලෙස කියමිනි. ඒ වීඩියෝව සමාජ මාධ්‍යයට නිකුත් කෙරුණේ දින කිහිපයකට උඩදීය. එහෙත් ගල්ගමුවේ කාවන්තිස්ස සහ පිරිවරට හෙද නිලධාරීවරිය අපට බොහෝ කලකට පෙර පාඩම උගන්වා ඇති සෙයකි. ඒ අලි නඩය එය අපූරුවට පිළිපදිති. වෙනස ඇත්තේ මිනිසුන් වන අපට පාර හරහා මාරුවීමට කිසිවකුගේ උදව් හිමි නොවුණාට කාවන්තිස්ස ඇතුළු කණ්ඩායමට ගමේ තරුණයින් ස්වේච්ඡාවෙන්ම ඉදිරිපත්ව උදව් කිරීමයි.
මේ වනවිට ශ්‍රී ලංකාවේ වන ආශ්‍රිතව වාසය කරන උසින් වැඩිම නොඑසේනම් විශාලතම හස්තියා ලෙස සැලකෙන්නේ කාවන්තිස්ස යි. ගාම්භීර ගති ඇති, නඩයේ සෙසු කොල්ලන් යටත් කර ආධිපත්‍යය පතුරන ආකාරයේ අයෙකු වූවාට උන්දෑ මිනිසුන්ට අරියාදු කළ බවට චෝදනා ලබා නැත. වපුරා ඇති කුඹුරකට උඩින් අලි අඩි තබා ගියාට, ගමේ කරක් ගැසුවාට ගම්වාසීහු ද ඔහු ඇතුළු නඩයට ආදරය කරති. ඔවුන් රැකගැනීමට ගමේ තරුණයින් කිසිඳු ප්‍රතිලාභයක් අපේක්ෂා නොකර ස්වේච්ඡාවෙන්ම ඉදිරිපත් වන්නේ එනිසා විය හැක.
අඹන්පොල කාසිකොටේ පෙදෙසින් පසුගිය දිනවල මේ අලි රංචුව දින ගණනාවක් පාර මාරු වී තිබේ. එහෙත් මේ දිනවල ඔවුන් එහි දක්නට නැත. ඒ වෙනත් ස්ථානයක ඔවුන් රැඳී සිටින නිසා විය හැක. ඔවුන් පාර මාරුවෙන කාලයට ගමේ තරුණයින්ට ද වැඩ ඇත. වාහන නවත්වා නිදහසේ පාර මාරු වී තේක්ක කැලෑව වෙතට යාමට අලි ඇතුන්ට උදව් කරන්නේ ඔවුන්ය. අසල කඩයක් පවත්වාගෙන යන කුමාර ඇතුළු කිහිපදෙනෙක් මේ කාලයට අලින්ගේ උදව්වට එති. එය කාගේවත් උපදෙසකට හෝ අණසකට වන්නක් නොවේ. ස්වේච්ඡාවෙන්ම ඉටුකරන මෙහෙයකි. ඉන් ප්‍රතිලාභ ලබන්නේ අලි ඇතුන් පමණක් නොවෙයි. අනතුරකට ලක්නොවී මාර්ගයේ යාමට මිනිසුන්ට ද කරන උපකාරයකි.
අලි පාර මාරුවීම සහ පාසල් සිසුන් උදෑසන රැස්වීමට පැමිණෙන ආකාරයේ වැඩි වෙනසක් නැත. පාර මාරුවීම සඳහා විවිධ කණ්ඩායම් එක් ස්ථානයකට එක්රැස්වන ආකාරය දැකිය හැක. සුමනගේ කණ්ඩායම, විජයගේ කණ්ඩායම ආදී ලෙස රංචු ඇත. රැස්වීමට යාමට පන්තියෙන් පන්තිය පෙළගැසෙන්නා සේ මේ සද්දන්තයෝ පාර පැනීමට සූදානම් වෙති. සියලු කණ්ඩායම් නියමිත පරිදි රැස් වූ පසු අලි ඇත් පෙළපාලිය ඇරඹේ. ඒ වෙද්දී ගමේ තරුණයෝ වාහන නවත්වා මාර්ගය සකසති. මුලින් දුම්රිය මාර්ගයට ගොඩවෙන්නා නිසි උපදෙස් පරිදි දෙපස බලා ගමන අරඹයි. එතැන් සිට අනිත් ඈයෝ උන්දෑ පසුපස එකපෙළට යනවා මිස නැවතුමක් නැත. මේ අලි පෙරහර අවසන් වනතුරු ඇතැම්විට විනාඩි දහය පහළොව වාහන නවතාගෙන සිටීමට ද සිදුවේ. කණ්ඩායම් කඩින් කඩ පාර හරහා යාමේදී විටින් විට වාහන ධාවනය කරවීමට ද තරුණයෝ ඉඩ සාදති. ඒ අලි නඩයට සූදානම් වීමට ප්‍රමාණවත් කාලය දෙමිනි. පාර මාරු වී අවසානයේ ඇතැම් අලින් කුංචනාද නංවමින් යන අයුරු ද දක්නට ලැබේ. මේ නඩයේ මහරජු කාවන්තිස්ස පාර මාරුවීම වෙනමම දර්ශනයකි. එය නැරඹීමේ අදහසින්ම පැමිණෙන්නෝ ද සිටිති. එහෙත් ඇතැමුන් අනවශ්‍ය මට්ටමින් අලින්ගේ සමීපයට යන අයුරු ද දක්නට ලැබේ. එය අනතුරුදායක සේම අලින්ගේ නිදහසට ද බාධාවකි. යම්හෙයකින් පාර මාරුවීමට නොහැකිව ගමේ අතරමං වුවහොත් එහි ගැටලු ඇතිවන්නේ ගම්වාසීන්ටය.
වනජීවී ඡායාරූප ශිල්පී සාරංග දේව ද අල්විස් ද අවස්ථා කිහිපයක් එම ස්ථානයට ගොස් තිබුණේ කාවන්තිස්ස ඇතුළු අලි නඩය නැරඹීමටයි. කාවන්තිස්සගේ චණ්ඩි හැසිරීමක් ද එහිදී දකින්නට ලැබී ඇත.
“කාවන්තිස්ස පාර මාරුවෙන වෙලාවල් තියෙනවා. සමහර වෙලාවට එයා මුලින්ම වගේ පාර පනිනවා. සමහර වෙලාවට අන්තිමට. ළඟදි මං ගිය දවසේ කාවන්තිස්සට ඉස්සරහින් තව අලියෙක් ආවා. ඒක කාවන්තිස්සට දැනෙන්න ඇත්තේ එයාගෙ පාර හරස් කළා වගේ වෙන්න ඇති. එයා අලියාව තල්ලු කරලා සද්දයකුත් දැම්මා. ඊටපස්සෙ ඒ අලියා බයවෙලා වගේ ඉක්මනින් දුවගෙන ඉස්සරහට ගියා කාවන්තිස්සට ඉඩ දීලා. ගොඩක් ලොකු අලි ඇතුන් හුඟක් වෙලාවට කාවන්තිස්ස මග ඇරලා ඉන්න උත්සාහ දරන බවක් පේනවා. ඒ එයා බොහොම ශක්තිසම්පන්න නිසා වෙන්න ඇති. හැබැයි එයාට ගෞරවයෙන් සලකාගෙන ඉන්න අයට ප්‍රශ්නයක් නෑ වගේ. පහුගිය කාලෙ ගල්ගමුවේ චණ්ඩි (මියගිය) එහෙම මෙයා එක්ක හිටියා. වැවට බැහැලා කාවන්තිස්ස මැදි කරගෙන චණ්ඩියි, රඝුයි දෙපැත්තෙන් හිටපු දුර්ලභ ආකාරයේ වීඩියෝවකුත් පහුගිය කාලේ දකින්න ලැබුණා. එයාලටත් යාළු මිතුරුකම් ඇති.”
සියලුදෙනාට දැකීමට ප්‍රිය වුවත් කාවන්තිස්ස ඇතුළු නඩයේ පාර පැනිල්ලේ අවදානම්සහගත බවක් ද ඇත. ඔවුහු දුම්රිය සහ මහා මාර්ගය හරහා එකවර යති. ගමේ තරුණයින්ට රථවාහන නැවතීමට හැකි වුවද දුම්රිය නැවැත්වීමට නොහැක. මේ දිනවල එම මාර්ගයේ දුම්රිය ගමන් නොකරන බැවින් අවදානම අඩුය. එහෙත් ගමන් වාර යළි ඇරඹූ විට වඩා සාර්ථක විසඳුමක් අවැසි වේ.
තොරතුරු :- වනජීවී ඡායාරූප ශිල්පී සාරංග දේව ද අල්විස්
රෂ්නිකා ලියනගේ